4 Ağustos Çarşamba günü Ethereum ağında EIP-1559 güncellemesi olacak. Londra Hard Fork’ u olarak da bilinen güncelleme Ethereum için uzun süredir bekleniyordu. İlk önce 14 Temmuz olarak açıklanan bu güncelleme, madencilik tarafında yaşanan gelişmeler sebebiyle ertelendi ve 4 Ağustos tarihinde gerçekleşmesine karar verildi. EIP, Ethereum Improvement Proposal’ın kısaltmasıdır ve Ethereum için önerilen geliştirmelere verilen isimdir. Bu geliştirmeler Ethereum geliştiricileri tarafından önerilir ve eğer çoğunluk tarafından uygun görülürse Ethereum ağında hayata geçirilir. Benzer geliştirme modelleri diğer ağlarda da kullanılmakta.
Ethereum ağında tıpkı Bitcoin’de olduğu gibi transferleri onaylamak için madencilere belli bir miktarda ücret verilir. Bu ücret mekanizması açık artırmaya benzer. Bu açık artırma Ethereum ağındaki işlemleri onaylamak için gereken “Gas” ile olmaktadır. Varsayalım ki, bir blok içerisine 10 adet transfer sığıyor. 10 adet transfer de 50 Gwei Gas ödemiş ve bloğun onaylanmasını bekliyor olsun. Bu şekilde beklerken 11. transfer ortaya çıkıyor ve işinin acele olduğunu söyleyerek işleminin ilk blokta onaylanması için 51 Gwei veriyor. İşte bu durumda 10 bekleyen işlemden birisi o bloktan çıkarılır ve bir sonraki blokta onaylanmayı bekler. Metamask gibi cüzdanlar da işte bu modele göre size bir Fee tahmini çıkarırlar. Eğer Fast’ı (Hızlı) seçerseniz, onaylanacak ilk bloğa girebilecek miktardaki Gas Fee’yi size hesaplayarak verir. Slow’u (Yavaş) seçerseniz transferiniz ilk bloklarda değil çok sonraki bloklarda onaylanır. Ethereum ağındaki bu mekanizma bir çok sorunu beraberinde getirmektedir. Bunların başında yüksek miktardaki Fee ücretleri gelmektedir. Özellikle DeFi ile birlikte hızlı al/sat yapmak isteyenler işlemlerini en hızlı şekilde onaylamak için yüksek miktarda Fee ödeme yapmaktadırlar. Bu da zaman zaman Ethereum ağında ciddi miktarda Fee ödenmesine ve Fee patlamalarına sebep olmaktadır. Artan Fee ücretlerinden dolayı Ethereum ağına fazla miktarda Fee vermek istemeyenler düşük Gas ücreti ile işlem yapmaktadır. Bu durum da işlemlerin onaylanmasını bir hayli geciktirmektedir ve Ethereum ağını kullanıcı dostu olmaktan çıkarmaktadır. İşte EIP-1559 bu sorunları çözmek için Vitalik Buterin tarafından 2019’da önerilmiştir. EIP-1559’un hedefleri arasında 4 ana hedef yer almaktadır. Bunlar; Ethereum ağında arz ayarlaması yapmak, ağı daha kullanıcı dostu yapmak, ağda yapılacak transfer gecikmelerinin önüne geçmek ve cüzdanların transfer ücretlerinin hesaplamasını daha makul seviyede yapmak.
Ethereum’da her bir blok 12.5 Milyon Gas kapasitesine sahiptir. Şu anki uygulanan sistemde her bloğun belli bir kapasitesi vardır ve işlemini hızlı bir şekilde onaylatmak isteyen fazla Gas vererek düşük Gas verenleri daha sonraki bloklara itip beklemelerine neden olmaktadır. EIP-1559 Ethereum ağının yoğun olduğu zamanlarda her bir bloğun 12.5 Milyon Gas yerine 25 milyon Gas kapasitesine çıkarılmasına neden olacak. Böylelikle herbir blok çok daha fazla transferi içerebilecek. Ağ kullanımı azaldığında her blok tekrardan 12.5 Milyon Gas kapasitesine dönerek Ethereum ağ büyüklüğünün aşırı artmasını önleyecek. EIP-1559 aynı zamanda yepyeni bir Fee konsepti olan “base fee” yi getirecek. Base fee, bir transferin blokta onaylanabilmesi için gerekli olan minimum ücrettir. Bu minimum ücret her blokta ayrı ayrı hesaplanan ve Ethereum ağının kullanım yoğunluğuna göre artıp azalacak olan ve blok onaylandıktan sonra yakılacak olan ücrettir. Bu ücret artık madencilere gitmeyecek ve yakılacak. Böylelikle EIP-1559 ile cüzdanlar da her blok için ayrı ayrı hesaplanan “Base Fee” ye göre ücret isteyecekler ve blok için gerekli minimum ücret, transferin yapılması için en uygun miktar olacaktır. Bundan dolayı Ethereum ağında yapılan işlem ücretleri daha fazla kullanıcı dostu olacak ve ağın yoğun olduğu zamanlarda ortaya çıkacak Fee patlamaları engellenecektir. Her blok için belirlenen “Base Fee” her ne şartta olursa olsun yakılacak. Böylelikle Ethereum ağının yoğun kullanıldığı zamanlarda artan Base Fee miktarı eğer blok ödülünü geçerse, Ethereum ağındaki arz azalmış olacak.
EIP-1559 ile birlikte yukarıdaki gelişmelerin olması dahilinde Ethereum çıkarmak çok daha zorlaşacağı gibi, Ethereum arzı da azalacak. Böylelikle Ethereum EIP-1559 ile birlikte daha ölçeklenebilir, daha ucuz transferlere imkan tanıyan, daha kullanıcı dostu ve en önemlisi deflasyonist olacak. Ethereum’un çıkarılması zorlaştıkça, BaseFee’ler yakıldıkça Ethereum fiyatı çok daha yukarılara tırmanabilecektir. Halihazırda ETH 2.0’a tam geçiş ile birlikte azalan enflasyonun yerini belki de deflasyon alacak. Bu durum da ETH fiyatına oldukça önemli bir katkı sağlayacağı için orta uzun vadede ciddi artışların görülmesini sağlayacak. Güncel durumda fiyata teknik olarak bakarsak, 20 Temmuz günü görülen 1.720$ seviyesinden sonra üst üste 13 gündür yaşanan yükselişle birlikte yeniden ana yükseliş trendi üzerine dönüş yaptığını görüyoruz. Bu Ethereum tarihindeki en uzun soluklu yükselişlerden birisi olarak dikkat çekiyor. Özellikle daha önce belirttiğimiz 50 günlük ortalama direnci olan 2.544$ seviyesinin kırılması ve ana yükseliş trendi üzerine 2 ay sonra yeniden dönmesi kısa-orta vade görünüm açısından önemli. Fiyatın önündeki son engel ise, Mayıs ayından beri üzerine atmakta zorlandığı 2.850$ direnci olacak. Ethereum bu direncin üzerine atabilirse yeni bir rekor için önemli bir engeli aşmış olacak. Olası geri çekilmelerde 2.410$ destek konumunda. Özellikle EIP-1559 ve Ocak ayında PoS a geçilme planı ile birlikte uzun vadede arzın azalması, madenciliğin zorlaşması gibi etkilerle fiyatta önemli yükselişler görülecektir.
Leave a Reply